Είναι μια από τις αρχαιότερες εορτές της Εκκλησίας μας. Σε αυτήν εορτάζουμε τη φανέρωση της Αγίας Τριάδας κατά την διάρκεια της βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό.
Σήμερον ο Δεσπότης, κλίνει τον αυχένα, χειρί τη του Προδρόμου.
Σήμερον Ιωάννης, βαπτίζει το Δεσπότην, έν ρείθροις Ιορδάνου.
Σήμερον ο Δεσπότης, νάμασιν ενθάπτει, βροτών την αμαρτίαν.
Σήμερον ο Δεσπότης, άνωθεν μαρτυρείται, Υιός ηγαπημένος.
Σήμερον ο Δεσπότης, ήλθεν αγιάσαι, την φύσιν των υδάτων.
Σήμερον ο Δεσπότης, το βάπτισμα λαμβάνει, υπό χειρός Προδρόμου.
Η γιορτή αυτή είναι από τις αρχαιότερες της Εκκλησίας μας και άρχισε το δεύτερο μετά Χριστόν αιώνα. Αναφέρεται στην φανέρωση της Αγίας Τριάδας κατά την βάπτιση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό.
Η ιστορία της βάπτισης αυτής είναι γνωστή, ιδιαίτερα από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, στο Γ΄ Κεφάλαιο, στους στίχους 13 έως 17 (μπορείτε να τη διαβάσετε διαδικτυακά από την ερμηνεία του κ. Κολιτσάρα εδώ) . Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος μετά από θεία διαταγή άφησε την ερημική ζωή και ήλθε στον Ιορδάνη ποταμό. Εκεί κήρυττε, εξομολογούσε και βάπτιζε.
Ενώ έκανε ο Ιωάννης το έργο αυτό, μια μέρα ήλθε σ’ αυτόν ο Ιησούς. Το Πνεύμα το Άγιο πληροφόρησε το γιο της Ελισάβετ ποιος ήταν. Ο Ιησούς ζητάει να βαπτισθεί. Έκπληκτοι οι παρευρισκόμενοι βλέπουν τον αυστηροπρόσωπο και επιβλητικό ασκητή και διδάσκαλο να υποχωρεί με ανέκφραστη ευλάβεια και ταπείνωση μπροστά στον άγνωστο.
Στην αρχή αρνείται να Τον βαπτίσει και Του λέει ότι αυτός έχει ανάγκη να βαπτισθεί από Εκείνον. Ο Ιησούς τον πείθει να Τον βαπτίσει, διότι έτσι έπρεπε.
Και τότε, στα νερά του Ιορδάνη διαδραματίζεται μια σκηνή μεγαλειώδης και μοναδική. Με μορφή περιστεριού το Πνεύμα το Άγιο έρχεται και κάθεται πάνω στον βαπτιζόμενο Ιησού. Και συγχρόνως, φωνή από τον ουρανό, του Πατέρα Θεού, ακούγεται να λέει: «Ούτος εστιν ο Υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα».
Έτσι, μ’ αυτόν τον τρόπο στη βάπτιση του Ιησού φανερώθηκε ο Θεός ο τρισυπόστατος, η Τριάδα η Αγία, και γι’ αυτό η Εκκλησία μας ονόμασε την εορτή αυτή Θεοφάνεια.
Απολυτίκιο
«Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε, η της Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις, του γαρ Γεννήτορος η φωνή προσεμαρτύρει σοι, αγαπητόν σε Υιόν ονομάζουσα, και το Πνεύμα εν είδει περιστεράς, εβαιβαίου του λόγου το ασφαλές. Ο επιφανείς Χριστέ ο Θεός, και τον κόσμον φωτίσας δόξα σοι».